Καλλιμαγείρου Εύη MD, MSc

Χειρούργος - ΩτοΡινοΛαρυγγολόγος

ΑΝΟΣΜΙΑ 26-01-2018

Οι περισσότεροι από εμάς παίρνουμε  την αίσθηση της όσφρησης  δεδομένη. Αλλά έχετε ποτέ σκεφτεί πως θα ήταν αν δεν μπορούσατε να μυρίσετε κάτι; Η πλήρης απώλεια της όσφρησης ονομάζεται ανοσμία . Χωρίς την αίσθηση της όσφρησης, τα τρόφιμα έχουν διαφορετική γεύση, δεν μπορείτε να μυρίσετε το άρωμα ενός λουλουδιού, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να βρεθείτε σε κίνδυνο  αν για παράδειγμα δεν μπορείτε να μυρίσετε τον καπνό  μιας πυρκαγιάς ή τη διαρροή αερίου. Ευτυχώς, για τους περισσότερους ανθρώπους, η ανοσμία είναι μια προσωρινή ενόχληση που προκαλείται από βουλωμένη μύτη ή μετά από ένα κρύωμα. Μόλις το κρύο περάσει, σιγά σιγά η αίσθηση της όσφρησης θα αρχίσει να επανέρχεται.

Αλλά για μερικούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων πολλών ηλικιωμένων, η απώλεια της αίσθησης της όσφρησης μπορεί να συνεχιστεί. Επιπλέον, η ανοσμία μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας πιο σοβαρή ιατρικής κατάστασης. Τυχόν συνεχιζόμενα προβλήματα πρέπει να ελεγχθούν από γιατρό.

Στην  ανοσμία ένα μόριο που απελευθερώνεται από μια ουσία (όπως το άρωμα ενός λουλουδιού) διεγείρει ειδικά νευρικά κύτταρα (που ονομάζονται οσφρητικά κύτταρα) και βρίσκονται ψηλά στη μύτη. Αυτά τα νευρικά κύτταρα στη συνέχεια στέλνουν τις πληροφορίες στον εγκέφαλο, όπου η συγκεκριμένη μυρωδιά αναγνωρίζεται. Οτιδήποτε παρεμβαίνει με τις διεργασίες αυτές, όπως η ρινική συμφόρηση, η ρινική απόφραξη, ή βλάβη των νευρικών κυττάρων τους, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όσφρησης.

Αιτίες

Ρινική συμφόρηση από ένα κρύωμα  ή η κακή ποιότητα του αέρα είναι η πιο κοινή αιτία

Αλλεργική ρινίτιδα

Κάπνισμα (επηρεάζει γενικότερα τις αισθήσεις και ειδικότερα την αίσθηση της όσφρησης)

Ρινικοί πολύποδες

Τραυματισμό των νεύρων της μύτης από χειρουργική επέμβαση ή τραύμα στο κεφάλι.

Η έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες, όπως παρασιτοκτόνα ή διαλύτες.

Ορισμένα φάρμακα, όπως αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φάρμακα για την καρδιά

Η χρήση κοκαΐνης

Το γήρας. Όπως συμβαίνει με την όραση και την ακοή, η αίσθηση της όσφρησης μπορεί να γίνει πιο αδύναμη. Στην πραγματικότητα, η αίσθηση της όσφρησης είναι πιο έντονη μεταξύ των ηλικιών 30 και 60 και αρχίζει να μειώνεται μετά την ηλικία των 60.

Ορισμένες ιατρικές παθήσεις, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, νόσος του Πάρκινσον, πολλαπλή σκλήρυνση, διατροφικές ελλείψεις, συγγενείς παθήσεις, καθώς και ορμονικές διαταραχές.

Συμπτώματα ανοσμίας

Το προφανές σημάδι ανοσμίας είναι η απώλεια της όσφρησης ενώ μερικοί άνθρωποι με ανοσμία παρατηρούν μια αλλαγή στον τρόπο που μυρίζουν

Περαιτέρω δοκιμές από ένα γιατρό που ειδικεύεται στη μύτη και τα προβλήματα κόλπων – ένας γιατρός αυτιών, της μύτης και του λαιμού (ENT ή ωτορινολαρυγγολόγος) – μπορεί να χρειαστεί να προσδιορίσει την αιτία της ανοσμίας. Η ενδοσκόπηση ρινός - ρινοφάρυγγα ή ακόμα και η αξονική τομογραφία μπορεί να είναι απαραίτητα, έτσι ώστε ο γιατρός να μπορεί να βγάλει μια καλή διάγνωση.

Θεραπεία

Αν ρινική συμφόρηση από ένα κρυολόγημα είναι η αιτία της ανοσμίας, η θεραπεία συνήθως δεν είναι απαραίτητη. Βραχυπρόθεσμη χρήση των αποσυμφορητικών μπορεί να σας βοηθήσουν να αναπνέετε πιο εύκολα. Ωστόσο, εάν η συμφόρηση επιδεινώνεται ή δεν υποχωρεί μετά από μερικές μέρες, δείτε το γιατρό σας. Μπορεί να έχετε μια λοίμωξη και να χρειάζονται αντιβιοτικά, ή μπορεί να φταίει κάποια άλλη πάθηση.

Εάν έχετε αλλεργική ρινίτιδα, τότε η μύτη θα είναι μπουκωμένη και θα έχετε καταρροή. Η φλεγμονή αυτή προκαλείται από εξωγενείς παράγοντες, όπως η σκόνη και η γύρη και είναι πιο συχνό φαινόμενο την Ανοιξη και το Φθινόπωρο. Τα προβλήματα στην όσφρηση συνήθως είναι προσωρινά και η δυνατότητα να μυρίζετε τα πάντα επανέρχεται αμέσως μόλις περάσει και η αλλεργική ρινίτιδα. Αν ωστόσο υποφέρετε για μεγάλο διάστημα από αλλεργική ρινίτιδα, τότε είναι πιθανό να προκληθούν μόνιμα προβλήματα στην όσφρηση σας. Σαν πρώτο βήμα θα πρέπει να γίνουν αλλεργικά τεστ, ώστε να διαπιστωθεί η αλλεργική αιτία και μετά να αρχίσει η φαρμακευτική αγωγή με αποσυμφορητικά για αλλεργική ρινίτιδα και αντισταμινικά φάρμακα. Μια άλλη λύση είναι και η ανοσοθεραπεία κατά την οποία χορηγείται σε μικρές ποσότητες το αλλεργιογόνο που σας ενοχλεί, έως ότου ο οργανισμός να συνηθίσει την ουσία (αντισώματα ενάντια στο αλλεργιογόνο).

Εάν υπάρχει πολύποδας, κορτιζονούχα φάρμακα και χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητα.

Εάν υποψιάζεστε ότι ένα φάρμακο επηρεάζει την αίσθηση της όσφρησης, μιλήστε με το γιατρό σας και να δείτε αν υπάρχουν άλλες διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές που δεν θα  επηρεάσουν την όσφρησή σας.

Δυστυχώς, η  ανοσμία δεν είναι πάντα θεραπεύσιμη, ειδικά αν η ηλικία είναι η αιτία. Αλλά υπάρχουν βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να κάνετε τη ζωή με την ανοσμία πιο ευχάριστη και ασφαλή.